Anasayfa » Şiddetin Çözümü Felsefe

Şiddetin Çözümü Felsefe

Halil ÇIKRIKLAR

Soru: “Nasıl yaşamalıyız?”

Aristo: “Mutluluğu arayın.”

Soru: “Nasıl mutlu oluruz?”

Sokrat: “Mutluluğu getiren tek şey erdemdir.” 

 

 

Şiddetin Çözümü Felsefe

 

Gün geçmiyor ki, yeni bir şiddet haberi izlemeyelim ekranlarda. Eski kocasının ya da sevgilisinin şiddetine maruz kalan kadın; darp edilen sağlık çalışanı; balkonda otururken maganda kurşununa kurban giden masum çocuk…

Şu güzelim dünyayı hemcinsleri için yaşanmaz hale getiren başka da bir canlı türü olmadığını hatırlayınca insanlık adına üzülüyorum. Ne olacak halimiz? Hep endişe içinde mi yaşayacağız? Bir çözümü yok mu bu şiddetin?

Felsefe, insanların çok azının ilgilendiği bir bilim dalıdır. Oysa toplumsal sorunlarımızın pek çoğunun çözümünün felsefede olduğunu düşünüyorum. Öfke ve şiddet mesela.

Seneca’ya göre öfke, denetlenemez duygu patlamalarından değil, akıl yürütürken yaptığımız çok temel ve düzeltilebilir bir hatadan kaynaklanır.

Öfke, bir tür duygusal tepkidir. Her duygunun altında bir düşünce vardır. Düşüncelerimizin kaynağı ise bilgidir. Doğru veya yanlış, dimağımıza doldurduğumuz bilgilerin analizi sonucunda düşüncelerimiz gelişir.

Öfke denen beladan kurtulmak istiyorsak öfkelenmemize neden olan düşünceleri fark etmeliyiz önce. Sonra bu düşüncelerimizi şekillendiren bilgileri gözden geçirmeliyiz. Çoğu kez yanlış olan bu bilgileri yeniden düzenleyerek olumsuz düşüncelerden kurtulabilirsek öfke adını verdiğimiz bu yaşamsal sorunun zararlarından kurtulabiliriz.

Öfke ve şiddet, temelinde zayıflık olan bir tutumdur. Çözüm ise bilgidir. Doğru bilgilerle beslenen insan zihni sağlıklı düşünceler üretir. Bilgeliğin neden olduğu huzurlu kalp daha az korkar, daha az öfkelenir.

 

“Tüm öfke ve şiddet eylemlerinin çözümü, erdemli bir hayat sürmektir!”

Böylesine iddialı bir laf edince bunun izaha ihtiyacı olduğunu kabul ediyorum. Açıklayayım izninizle.

Antik dönem Yunan filozofları Sokrat, Platon ve Aristo dâhil olmak üzere pek çok filozofun üzerinde durduğu en önemli sorulardan birisi şudur:

“Nasıl yaşamalıyız?”

Bu soruya Aristo’nun cevabı “Mutluluğu arayın,” şeklindedir. Mutlu olmak için ise yine Aristo’nun önerisi şudur: “Doğru karaktere sahip olun.”

Sokrat “Mutluluğu getiren tek şey erdemdir,”  der. Cicero da benzer ifadeleri kullanır: “Kimse erdem olmadan mutlu olamaz.” Ve Konfüçyüs’e göre erdem, her zaman insan yaşamının en yüce amacıdır.

Peki, erdem nedir?

Erdem; doğruluk, yardımseverlik, yiğitlik, bilgelik, alçakgönüllülük, iyi yüreklilik ve ölçülülük gibi tüm güzel niteliklerin ortak adıdır.

Dikkat edin! Öfke ve şiddet nedenlerini incelediğinizde yanlış bilgilendirmelerden kaynaklanan ön yargılar vardır. Oysa erdemli bir hayatta yalan olmadığı gibi, bilmediğin şeyin ardına düşmek de yoktur.

Erdemli bir hayatta sabır ve hoşgörü vardır. Erdemli bir hayatta adalet vardır. Erdemli bir hayatta başkalarının hak ve özgürlüğüne saygı duymak vardır.

Erdem, insanlar için hayatı güzelleştirmeyi ve kolaylaştırmayı gerektirir. Sadece şu birkaç erdem bile hayatımızda yer etse göreceksiniz ki, öfkelenecek bir gerekçe bulamaz insanlar.

Şiddetin son raddesine başvurup bir cana kıyan insanı idam etmek belki ölenin yakınlarının yüreğine bir nebze su serper ama ölen geri gelmez. Şiddeti önlemek -en azından azaltmak- için daha etkin adımlar atmak gerekir. Örneğin, felsefe ve neredeyse tüm inanç sistemlerinin önerdiği  “erdemli bir nesil yetiştirmek” gibi…

Ve bu eğitim anne karnında başlar. Öyleyse düzgün yuva kurmak atılacak ilk adım gibi görünüyor. Çocuklarımız dünyaya gözünü açtığı ve kendileriyle iletişim kurabildiğimiz andan itibaren erdemi telkin etmeliyiz.

Zenginliği değil paylaşmayı öğretmeliyiz çocuklarımıza. Hırslı olmayı değil, kararlı olmayı öğretmeliyiz. Gururun değil onurun üstün olduğunu anlatmalıyız gençlere. Bu yönde çaba gösterenlerin sayısı arttıkça şiddet haberlerinin sayısı azalacaktır kanaatimce.

Yarın daha güzel bir dünyaya uyanmak ümidiyle…

 

5 Nisan 2021

 

 

İlgili Yazılar

Subscribe
Bildir
guest
0 Yorum
Inline Feedbacks
View all comments
0
Would love your thoughts, please comment.x